«Μερόπη», «Ακίς» «Σίφανος», «Σιφάντο», «Αστρογώνιο», είναι μερικά από τα ονόματα που αποδίδονται στο νησί της Σίφνου κατά τη μακρόχρονη ιστορική πορεία του.
Την ονομασία «Σίφνος» το νησί την οφείλει στο Σίφνο, γιο του Αττικού ήρωα Σούνιου και πρώτου οικιστή του νησιού, ή, σύμφωνα με άλλη εκδοχή, στο επίθετο «σιφνός» που σημαίνει «κενός» - «κούφιος» και παραπέμπει στην ύπαρξη πολυάριθμων στοών, αποτέλεσμα της έντονης μεταλλευτικής δραστηριότητας.
Η Σίφνος υπήρξε ένα από τα πλουσιότερα μέρη του αρχαίου κόσμου, χάρη στα χρυσωρυχεία, τα αργυρωρυχεία και την ανάπτυξη της κεραμικής τέχνης. Εδώ λειτούργησε ήδη από την τρίτη χιλιετία π. Χ. το δεύτερο αρχαιότερο αργυρωρυχείο στον κόσμο!
Οι Σιφνιοί ήταν οι πρώτοι που έκοψαν χρυσό νόμισμα και οι πρώτοι που χάραξαν και τις δυο όψεις των νομισμάτων.

Στη Σίφνο υπάρχουν 13 οικισμοί που κατοικούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου και τα περισσότερα κτήρια τους είναι χαρακτηριστικά της Κυκλαδίτικης Αρχιτεκτονικής. Οι κεντρικοί οικισμοί του νησιού είναι κηρυγμένοι από το 1962 ως «χώροι ιδιαίτερου φυσικού κάλλους» και ως τέτοιοι προστατεύονται. Βασικά χαρακτηριστικά της σιφναίικης αρχιτεκτονικής είναι τα άσπρα σπίτια, οι επίπεδες οροφές (ώστε να συλλέγεται το πολύτιμο νερό της βροχής σε στέρνες), οι «φλάροι» (πήλινες καμινάδες στις ταράτσες), οι λιθόστρωτες αυλές και τα μονοπάτια με τους αρμούς, οι ανεμόμυλοι, οι περιστεριώνες, τα πολυάριθμα μοναστήρια και ξωκλήσια και φυσικά οι «ξερολιθιές» (αναβαθμίδες) που υπάρχουν παντού στο νησί. Οι αναβαθμίδες χρησιμεύουν τόσο για να συγκρατούν το χώμα και το νερό της βροχής στα χωράφια, όσο και για να διαχωρίζουν τις ιδιοκτησίες, και αποτελούν κολοσσιαία κατάθεση μόχθου χιλιάδων ανθρώπων επί αιώνες.

Η Σίφνος, γενέτειρα του Νικολάου Τσελεμεντέ και άλλων αρχιμαγείρων διατηρεί πλούσια παράδοση και στη γαστρονομία.
Τα Χριστούγεννα τα σπίτια μοσχοβολούν από τα φοινίκια (μελομακάρονα) και τα αυγοκαλάμαρα (δίπλες). Στη διάρκεια του χειμώνα παρασκευάζονται ακόμα και σήμερα σύγλινα και πηκτή. Λίγο αργότερα, τις Απόκριες, σειρά παίρνουν τα γαλακτοκομικά επιδόρπια, ρυζόγαλο, κρέμα ή γιαούρτι από κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα, που παράγεται σε μεγάλες ποσότητες αυτή την εποχή. Και δε γίνεται Πάσχα στη Σίφνο χωρίς τη μυρωδιά του ψητού στο μαστέλο (αρνάκι ή κατσικάκι μαγειρεμένο στο ομώνυμο πήλινο σκεύος, με κόκκινο κρασί και άνηθο που ψήνεται σε ξυλόφουρνο), χωρίς τα «πουλιά της Λαμπρής» (είδος τσουρεκιού) τη μελόπιτα, γλύκισμα που παρασκευάζεται από σιφναίικη βραστή «αθοτύρα» (τοπικό ανθότυρο) και ντόπιο θυμαρίσιο μέλι. Τη χαρά του γάμου, πάλι, συνοδεύει το σιφναίικο παστέλι, σε ρομβοειδές σχήμα, και το αμυγδαλωτό της κατσαρόλας ή του φούρνου (με ή χωρίς ζάχαρη). Στο παραδοσιακό πανηγύρι της Σίφνου, με τα κοινά δείπνα που θυμίζουν την αρχαία εστίαση και τις πρωτοχριστιανικές αγάπες, προσφέρεται σε όλους ρεβυθάδα και κοκκινιστό κρέας με μακαρόνια, μαγειρεμένα σε ειδικά μεγάλα καζάνια, ή, κατά τις μέρες νηστείας, τηγανητός μπακαλιάρος με σκορδαλιά και σαλάτα.